روش تدریس فعال
تدریسی که در آن بر فعالیت شاگرد تاکید گردد تدریس فعال نامیده می شود . روش فعال روشی است که در آن دانش آموزان در جریان یاددهی – یادگیری نقش فعالی بر عهده دارند . به بحث می پردازند ، مسایل را حل و تمرین می کنند و با استفاده از راهنمایی های معلم به کسب تجربه می پردازند و به عبارتی تعاملی دو طرفه بین معلم و شاگرد وجود دارد . در روش های فعال معلم نقش راهنما و هدایت کننده را ایفا می نماید . در حالی که در روش های غیر فعال وظیفه اساسی بر دوش و عهده معلم می باشد . . .
تدریسی که در آن بر فعالیت شاگرد تاکید گردد تدریس فعال نامیده می شود . روش فعال روشی است که در آن دانش آموزان در جریان یاددهی – یادگیری نقش فعالی بر عهده دارند . به بحث می پردازند ، مسایل را حل و تمرین می کنند و با استفاده از راهنمایی های معلم به کسب تجربه می پردازند و به عبارتی تعاملی دو طرفه بین معلم و شاگرد وجود دارد . در روش های فعال معلم نقش راهنما و هدایت کننده را ایفا می نماید . در حالی که در روش های غیر فعال وظیفه اساسی بر دوش و عهده معلم می باشد . . .
شاگرد در جریان یادگیری نقش موثری خواهد داشت و در واقع مطالب مورد بحث را یاد خواهد گرفت . چرا که شاگرد خود تجربه می کند و در نتیجه تجربه در کار ، تمایلات و اعمال او منجر به تغییر می گردد . روح روش های فعال تدریس با این نوع فعالیت از ناحیه شاگرد سازگار می باشد .
در روش های فعال مهارت های ذهنی سطح بالا نظیر فهم ، کاربرد ، تجزیه و تحلیل ، ترکیب و قضاوت و ارزشیابی تقویت می گردد . در این روش ها معمولاً روابط گروهی تقویت می گردد .
دانش آموزان در گروههای گوناگون فعالیت می نمایند و از طریق بحث و گفتگو و تصمیم گیری در خصوص مباحث با الگوهای رفتاری مناسب و مطلوب آشنا می گردند . علاوه بر مواردی که ذکر گردید معلم در این روش نقش تشنه کننده دارد نه نقش سیراب کننده . او ذهن را از تعادل و سکون و ارضای موجود خارج می کند تا خود فرد از طریق قانون طبیعی و اصل تعادل جویی به تعادل دست یابد . علاوه بر مواردی که ذکر گردید .
ویژگی های زیر را نیز می توان به روش های فعال نسبت داد در روش های تدریس فعال :
- قدرت بیان و استدلال شاگردان رشد می نماید .
- آموزش برای شاگرد دلچسب و لذت بخش می باشد .
- دانش آموزان در حل مسائل توانایی بیشتری پیدا می کنند .
- دانش آموزان از خود خلاقیت بیشتری نشان می دهند .
- مسئولیت پذیری شاگردان بیش تر می گردد .
- رشد شخصیت شاگردان از ابعاد متعدد مد نظر می باشد .
- دانش آموزان با یکدیگر همکاری و تعاون دارند .
- ارتباط بین معلم و شاگرد وشاگرد با شاگرد برقرار است .
انتقال دانش صرف مد نظر نیست .
- سعی می گردد علاوه بر حواس از قدرت عقل نیز بهره گرفته شود .
- نحوه انجام کار و فعالیت برای شاگردان از ناحیه معلمان معین شده است .
- معلم به پیشرفت درسی شاگردان علاقه نشان می دهد .
- به موضوعی که باید یاد گرفته شود اهمیت داده می شود .
برخی از تفاوت های روش های فعال با روش های غیر فعال
روش فعال
1 - یادگیری عبارت است ازتغییرات تجربه بر اثر رفتار یاد گیرنده
2 - یادگیری تابع تحول ذهنی کودک است .
3 - تحول روانی توضیح دهنده یادگیری است .
4 - یادگیری واقعی یعنی فرآیند تغییر دادن ادراکات
5 - یادگیری فعالیتی است که از فراگیرنده سر می زند و دائماً در حال تغییر است .
6 - یادگیرنده منبع اصلی تحول خویش است .
7 - هدایت فرآیند یادگیری مهم است .
8 - محیط یادگیری مهم است .
9 - معلم تکالیف یادگیری را به تبع تکالیف تحول کودک برمی گزیند .
10 - یادگیری بر پایه اکتشاف است .
روش غیر فعال
1 - یادگیری عبارت است از تغییرات رفتار یاد گیرنده بر اثر تجربه معلم
2 - تحول ذهنی تابع یادگیری کودک است .
3 - یادگیری توضیح دهنده تحول است .
4 - یادگیری واقعی یعنی انبار کردن ادراکات
5 - یادگیری فعالیتی است که از معلم سر می زند و دائماً در حال متراکم کردن در ذهن گرد است .
6 - معلم منبع اصلی تحول یاد گیرنده است .
7 - هدایت یادگیرندگان مهم است .
8 - ویژگی های فیزیکی یادگیری مهم است .
9 - معلم تکالیف یادگیری را به تبع تکالیف و انتظارات بزرگسال برمی گزیند .
10 - یادگیری بر پایه انتقال است .
منبع: احدیان محمد آقازاده محرم راهنمای روش های نوین تدریس
